اماکن مهم مذهبی

در شهرستان مريوان تعداد 174 باب مسجد 129 باب در روستاها و 45 باب در شهرها، 20 باب تكيه(13 باب در روستا 7 باب در شهر) و يك باب حسينيه در شهر مريوان وجود دارد اماكن مهم مذهبي موجود در شهرستان عبارتند از :
مرقد سيد محمد ظهرالدين (پيرخضرشاهو) واقع در روستاي پيرخضران
مرقد پير توكل واقع بلكر
مرقد شيخ محمد نژمار واقع در روستاي نژمار
مرقد ملا ابوبكر مصنفي واقع در روستاي چور
مرقد شيخ ذكريا واقع در روستاي كاكوذكريا
مرقد پير يونس واقع در انجيران
مرقد ملا قطب‌الدين واقع در روستاي جوجه سازي
مرقد پير يوسف واقع در روستاي نشكاش
اماكن تاريخي ثبت شده در شهرستان مريوان از اين قرار است :
قلعه هلوخان (ايمام ) و مزگه‌‌وته سوره (مسجد سرخ )از دوره ايلخاني و تيموريان
په كلين كبود واقع در دشت مريوان از دوره اشكاني و ساساني
تپه و قلعه روستاي ننه از دوران صفويه
پل گاران از دوره صفويه
قلعه گبري گرد از‌ دوره اشكاني
محوطه كچكه گاور از دوران پارينه سنگي
قبرستان تاريخي روستاي پيله و قبرستان روستاي بالك
تپه هواره دومان روستاي كولان،تپه آسنگران روستاي ني،تپه عبه فتول واقع در كيلومتر9 جاده مريوان_ سقز
تپه كه‌لكه صوفيان (گرده عبه صوفي ) واقع در روستاي وله ژير
مرقد درويش واقع در بين روستاي كولان و مريوان

 

 

مردم منطقه مريوان از لحاظ آداب و رسوم تفاوت چنداني با كردهاي ديگر مناطق ندارند رسوم مختلف مناطق كردنشين به يكي از مراحل يا پديده‌هاي تاريخي پيوند دارد. مردمان مناطق مختلف شهرستان مريوان از نژاد آريايي، زبان آنان كردي، دين اسلام و سني مذهب(شافعي) مي‌باشند جشن‌هايي كه در ميان آنان مرسوم است در برگيرنده جشن‌هاي مذهبي، ملي و باستاني است كه ريشه در باورهاي كهن مردم داشته و اغلب تاريخي و پاره‌اي اسطوره‌اي است از مراسم رايج در ميان كردان و مخصوصاً منطقه مريوان مي‌توان به مراسم تولد، مراسم فوت، عزاداري، مراسم عقد و تعيين مهريه، مراسم عروسي(كه مراسمي بي‌نظير است) با رقص و کردی(هه‌لپه‌ركي) اشاره كرد.

 

 

همچنين مراسمي نظير شوشوبراتي، جشن آغاز سال(سه رسال)، چهارشنبه‌سوري، عروس‌باران(بوكه‌باراني)، اعياد مذهبي مانند عيد فطر(جه ژني رمضان)، عيد قربان(جه ژنی قوربان)، جشن مولودي‌خواني(به مناسبت میلاد پیامبر اسلام) كه همگي از شكوه خاصي برخوردار و با شادي و سرور زايدالوصفي برگزار مي‌گردد.

لباس مردم منطقه كردي و به علت كوهستاني بودن پوشش ساكنين ويژ‌گي‌هاي خاص خود را دارد غالبا مردان از رانك و چوخه و پشتبند و يا شال و دستار سر(كه در زمستان‌ها فرنجي و پسک به آن افزوده مي‌شود) و كلاش(كفش محلي) استفاده مي‌كنند زنان نيز از پيراهن‌هايي با رنگ شاد و نسبتا گشاد(از شانه تا پا دوخته مي‌شود) و دو نوع جليقه(سوخمه و سه لته) استفاده مي‌كنند